Οι διαδικτυακές αγορές για προϊόντα supermarket, εισιτήρια, ηλεκτρονικά και άλλα προϊόντα εκτός της ανάγκης της δεδομένης στιγμής, προσφέρουν ευκολία και πολλές φορές χαμηλότερες τιμές.
Μαζί με τα πλεονεκτήματα όμως υπάρχει κίνδυνος να πέσετε θύμα διαδικτυακής απάτης αν δεν είστε προσεκτικοί/ες. Ο κίνδυνος είναι ακόμα μεγαλύτερος εν μέσω καραντίνας. Πολλοί συμπολίτες μας χρησιμοποιούν πρώτη φορά το διαδίκτυο για αγορές και πολλοί επιτήδειοι θα προσπαθήσουν να το εκμεταλλευτούν.
Ακολούθησε τους παρακάτω απλούς κανόνες για να κάνεις ασφαλείς αγορές στο διαδίκτυο.
1. Βεβαιώσου ότι η ιστοσελίδα/κατάστημα είναι ασφαλή και αξιόπιστα
Επέλεξε όσο το δυνατόν περισσότερο αξιόπιστα online καταστήματα. Υπάρχουν κάποια βασικά κριτήρια που μπορούν να σε βοηθήσουν:
- Είναι προτιμότερο να κάνεις τις αγορές σου από καταστήματα πού έχουν μακρόχρονη λειτουργία ή με έχουν φυσική παρουσία ή είναι ευρέως γνωστά
- Αν δε γνωρίζεις την ιστοσελίδα κάνε μία έρευνα στο διαδίκτυο για να βρεις σχόλια από άλλους χρήστες ή ρώτησε τους γνωστούς σου αν έχουν χρησιμοποιήσει την ιστοσελίδα
- Έλεγξε τους όρους χρήσης, πολιτική επιστροφών και αλλαγών, τρόπους αποστολής και πληρωμών και τηλέφωνα επικοινωνίας ώστε να πάρεις μια καλή εντύπωση για το κατάστημα
- Έλεγξε την ασφάλεια της ιστοσελίδας, συνήθως θα εμφανίζεται ένα πράσινο εικονίδιο σαν κλειδαριά μπροστά από τη διεύθυνση της ιστοσελίδας και η διεύθυνση θα ξεκινά με την ακολουθία “https://”.Αν έχεις Google Chrome τότε συνήθως θα σε ενημερώσει πριν ακόμα μπεις σε μια ύποπτη σελίδα
- Πρόσεξε για προσφορές που φαίνονται πολύ καλές για να είναι πραγματικές. Μπορεί να είναι ένδειξη για μη αξιόπιστο e-shop ή μη γνήσιο προϊον
2. Χρησιμοποίησε τον κατάλληλο τρόπο πληρωμής
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να πληρώσεις για την online αγορά σου. Καλό είναι να γνωρίζεις τον κάθε τρόπο πληρωμής και τα χαρακτηριστικά του ώστε να επιλέξεις τον κατάλληλο και πιο ασφαλές για σένα.
Πληρωμή με κάρτα
Η πληρωμή με κάρτα είναι η πιο απλή και γρήγορη επιλογή. Βεβαιώσου για τα παρακάτω ώστε να κάνεις τη συναλλαγή με ασφάλεια.
Συνήθως προκειμένου να ολοκληρωθεί η συναλλαγή υπάρχουν ένα ή δύο επίπεδα ασφαλείας:
- Η τράπεζα στέλνει ένα μοναδικό κωδικό με μήνυμα στο κινητό ή στο mail (ανάλογα την επιλογή σου). Ο κωδικός ισχύει για λίγα μόλις λεπτά και χωρίς αυτόν δεν πραγματοποιείται η συναλλαγή. Θα πρέπει να εισάγεις τον κωδικό στο πεδίο που θα σου δοθεί
- Αν πληρώνεις με Visa ή Mastercard, μπορεί να σου εμφανιστεί ένα επιπλέον επίπεδο ασφαλείας. Αυτή είναι η υπηρεσία ασφαλείας Verified by Visa ή Mastercard SecureCode, όπου θα σου ζητηθεί να πληκτρολογήσεις ένα κωδικό που έχεις θέσει προηγουμένως. Αν χρησιμοποιείς την κάρτα για πρώτη φορά θα σου ζητηθεί να δημιουργήσεις τον κωδικό σου.
Ποτέ μη δίνεις το κωδικό PIN της κάρτα σου – δε θα σου ζητηθεί σε καμία περίπτωση. Αν σου ζητηθεί μη προχωρήσεις με τη συναλλαγή και ενημέρωσε την τράπεζα σου
Πληρωμή με αντικαταβολή
Αν θέλεις ακόμα περισσότερη ασφάλεια τότε μπορεί να επιλέξεις να πληρώσεις με αντικαταβολή (αν παρέχεται η επιλογή από το e-shop). Σε αυτή την περίπτωση, όταν λάβεις την παραγγελία πληρώνεις τα χρήματα στον μεταφορέα.
Το βασικό μειονέκτημα της αντικαταβολής είναι η επιπλέον χρέωση με την οποία θα επιβαρυνθείς, εκτός κι αν το διαδικτυακό κατάστημα παρέχει αυτή την υπηρεσία δωρεάν.
3. Απέφυγε αγορές μέσω κοινόχρηστων συσκευών ή δικτύων και θωράκισε τη συσκευή σου
Απέφυγε τις συναλλαγές και αγορές όταν χρησιμοποιείς δημόσια δίκτυα Wi-Fi ή και κοινόχρηστες συσκευές. Οι πληροφορίες σχετικά με τους κωδικούς σου, στοιχεία κάρτας και άλλες προσωπικές πληροφορίες είναι λιγότερο ασφαλείς από ότι στο δίκτυο του σπιτιού σου αφού επιτήδειοι μπορεί να υποκλέψουν τις πληροφορίες ευκολότερα.
Αν χρησιμοποιείς τη δική σου συσκευή πάρε τα παρακάτω μέτρα για να αυξήσεις το επίπεδο ασφαλείας:
- Βεβαιώσου ότι ο υπολογιστής σου έχει το τελευταίο πρόγραμμα antivirus
- Χρησιμοποίησε ισχυρούς κωδικούς για όλους τους λογαριασμούς σου και μην δίνεις προσωπικά οικονομικά στοιχεία
- Αν χρησιμοποιείς εφαρμογές για τις αγορές σου, κατέβασε την τελευταία έκδοση από τα επίσημα πόρταλ εφαρμογών π.χ. App Store, Google play
4. Κάνε συχνούς ελέγχους στο λογαριασμό σου
- Έλεγξε τις κινήσεις στο λογαριασμό σου για να εντοπίσεις τυχόν ύποπτες συναλλαγές
- Ενεργοποίησε την υπηρεσία ειδοποιήσεων στο κινητό, εμαιλ, εφαρμογή της τράπεζας σου για να είσαι πάντα ενήμερος/η για οποιαδήποτε συναλλαγή
- Μπορείς να λάβεις επιστροφή χρημάτων αν κάτι πάει στραβά με τις ηλεκτρονικές σου αγορές μέσω της Υπηρεσίας Αμφισβητήσεων της τράπεζάς σου (Chargeback). Αυτό περιλαμβάνει περιπτώσεις που δεν έχεις παραλάβει την παραγγελία σου, έχεις χρεωθεί για μία αγορά που δεν πραγματοποίησες ή έλαβες κίνηση λογαριασμού που έχει λάθος.
5. Μάθε τα δικαιώματά σου ως καταναλωτής/ρια
Το βασικό δικαίωμα που έχει κάθε καταναλωτής/ρια που αγοράζει online είναι η επιστροφή του προϊόντος και των χρήματών σου εντός 14 ημερών. Προϋπόθεση είναι να επικοινωνήσεις με το ηλεκτρονικό κατάστημα εντός 14 ημερών και να τους ζητήσεις επιστροφή. Δε χρειάζεται να δικαιολογήσεις την απόφασή σου και ισχύει για οποιοδήποτε προϊόν. Μπορεί απλά να άλλαξες γνώμη, να είναι ελαττωματικό ή να μη σου κάνει το μέγεθος.
Από το παραπάνω, εξαιρούνται τα εισιτήρια (π.χ. για μία συναυλία), αναλώσιμα, ψηφιακό περιεχόμενο (επειδή μπορεί να αντιγραφεί) και εξατομικευμένα προϊόντα (ειδικές παραγγελίες). Εξαιρούνται επίσης εμπορεύματα με σύντομα ημερομηνία λήξης και σφραγισμένα εμπορεύματα που δεν είναι κατάλληλα προς επιστροφή για λόγους υγιεινής.
Μπορείς να να απευθυνθείς σε κάποια ένωση καταναλωτών (π.χ. Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ) ή στο Συνήγορο του καταναλωτή για προβλήματα που αντιμετωπίζεις ή για περισσότερες συμβουλές.
Άλλες χρήσιμες συμβουλές
- Ποτέ μην καταχωρείς οικονομικές και προσωπικές πληροφορίες μέσω email. Οι εταιρείες που εκδίδουν κάρτες πληρωμών και οι τράπεζες δε θα ζητήσουν ποτέ τέτοιου είδους πληροφορίες μέσω email. Μην απαντάς σε τέτοιου είδους ηλεκτρονικά μηνύματα!
- Εξέτασε τις επιπλέον υπηρεσίες ασφαλείας που μπορεί να προσφέρει η τράπεζα σου και ενεργοποίησε τις για επιπλέον ασφάλεια
- Φύλαξε την επιβεβαίωση της παραγγελίας και κάθε άλλο έγγραφο που σχετίζεται με αυτή
- Η προπληρωμένη κάρτα είναι από τους πιο ασφαλείς τρόπους να κάνεις αγορές διαδικτυακά. Μπορείς να τη φορτίσεις με το ποσό που θέλεις να ξοδέψεις πριν την αγορά. Σε περίπτωση υποκλοπής στοιχείων το μέγιστο που μπορεί να χάσεις είναι το ποσό της φόρτισης αφού η κάρτα δεν είναι συνδεδεμένη με το λογαριασμό σας.