Πόσους τύπους εισοδήματος έχεις; Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε μόνο μία πηγή εισοδήματος, συνήθως το μισθό μας. Αυτό μπορεί να είναι καταστροφικό για τα οικονομικά μας. Αν κάτι πάει στραβά και χάσεις τη δουλειά σου, ο αντίκτυπος στη ζωή σου θα είναι μεγάλος.
Για το λόγο αυτό, η διασπορά του εισοδήματος είναι σημαντική. Παρακάτω θα αναλύσουμε τους 7 βασικούς τύπους εισοδήματος που μπορείς να προσθέσεις στη ζωή σου.
Το άρθρο αναπτύχθηκε σε συνεργασία με τον vlogger Chris Tsounis. Μπορείτε να βρείτε τις προσωπικές του απόψεις και συμβουλές του για την επιχειρηματικότητα, τις επενδύσεις και τα προσωπικά οικονομικά στο κανάλι του στο Youtube.
Το skiouraki.gr υποστηρίζει την ανάπτυξη ανεξάρτητου υλικού από την κοινότητα των αναγνωστών του και όχι μόνο. Αν θέλεις και εσύ να μοιραστείς την εμπειρία σου με τα προσωπικά οικονομικά μπορείς να επικοινωνήσεις εδώ ή μέσω των social media του skiouraki.gr.
Εισόδημα 1: Μισθός
Ο βασικός και πιο συνηθισμένος τύπος εισοδήματος είναι ο μισθός.
Ο μισθός είναι η αμοιβή που εισπράττεις με αντάλλαγμα το χρόνο σου, τις γνώσεις σου ή τις δεξιότητες σου. Μία εταιρεία, ένας κρατικός ή δημόσιος φορέας, χρειάζεται τις γνώσεις και τις δυνατότητές σου για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και ως αντάλλαγμα σου δίνει μία αμοιβή, τον μισθό σου.
Ο μισθός σου τελικά εξαρτάται από το πόσο εύκολα αντικαταστάσιμος είσαι. Αυτό με τη σειρά του εξαρτάται από τις γνώσεις, δεξιότητες ή άλλα χαρακτηριστικά σου. Για παράδειγμα, αν έχεις αποκτήσει συγκεκριμένες λογιστικές γνώσεις είναι πιο συνηθισμένο να έχεις καλύτερο μισθό από κάποιον που κάνει delivery. Γιατί; Επειδή είναι πιο δύσκολο να βρεις άτομο με εξειδικευμένες λογιστικές γνώσεις από ένα άτομο με δίπλωμα για μηχανάκι.
Πλεονεκτήματα
- Ο μισθός είναι ένα σταθερό εισόδημα (καθημερινό, εβδομαδιαίο ή μηνιαίο)
- Μπορείς να τον κερδίσεις γρήγορα, δηλαδή από τη στιγμή που ξεκινήσεις να δουλεύεις η προσδοκία είναι ότι θα πληρωθείς μετά από σύντομο χρονικό διάστημα
Μειονεκτήματα
- Σπάνια είναι κλιμακούμενος, δηλαδή να μπορεί να αυξηθεί εύκολα και σχετικά γρήγορα. Για να αυξήσεις το μισθό σου μπορεί να πρέπει να περιμένεις για προαγωγή ή αλλαγή δουλειάς. Όλα είναι συνάρτηση των δεξιοτήτων σου και του χρόνου σου. Ακόμα κι αν παίρνεις αυξήσεις ξανά και ξανά, είναι πολύ δύσκολο να φτάσεις σε πολύ υψηλά εισοδήματα μόνο από τον μισθό σου
- Συνήθως έχει μεγαλύτερη φορολογία από άλλους τύπους εισοδήματος
- Η πραγματική αγοραστική δύναμη του εισοδήματος από μισθό μπορεί να επηρεαστεί εύκολα από τον πληθωρισμό
Εισόδημα 2: Δικαιώματα εκμετάλλευσης
Ο επόμενος τύπος εισοδήματος βασίζεται περισσότερο στο αποτέλεσμα της εργασίας και όχι στις ώρες που ανταλλάσσεις για αυτήν. Πρόκειται για τα Δικαιώματα Εκμετάλλευσης από Πνευματική Ιδιοκτησία (Royalties).
Τα δικαιώματα εκμετάλλευσης μπορούν να αφορούν τα πάντα, από τη συγγραφή ενός βιβλίου ή ενός τραγουδιού μέχρι τεχνικές ή τεχνολογικές πατέντες. Σε αυτόν τον τύπο εισοδήματος, κάνεις τη δουλειά μία φορά και μετά πληρώνεσαι για την εκμετάλλευση των δικαιωμάτων που παράγει αυτή η δουλειά.
Για παράδειγμα, αν είσαι γραφίστας, μπορείς να δημιουργείς εικονίδια, γραμματοσειρές ή άλλο γραφιστικό υλικό και να το ανεβάσεις σε διαδικτυακές πλατφόρμες. Όποιος θέλει να χρησιμοποιήσει το υλικό σου, θα πληρώνει ένα ποσό σε εσένα χωρίς να χρειαστεί να ξανακάνεις δουλειά για εκείνο το γραφιστικό στοιχείο.
Πλεονεκτήματα
- Δε χρειάζεται να αφιερώσεις επιπλέον χρόνο, πέρα της αρχικής σου δουλειάς, για να λάβεις μεγαλύτερο εισόδημα
- Αν πνευματική ιδιοκτησία σου είναι δημοφιλής τότε μπορείς να αυξήσεις το εισόδημά σου από τα δικαιώματα εκμετάλλευσης πολύ γρήγορα
- Είναι κλιμακούμενο, για τους παραπάνω δύο λόγους
Μειονεκτήματα
- Χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια και υπομονή για να βγάλεις σημαντικά έσοδα. Για παράδειγμα μπορεί να συγγράφεις ένα βιβλίο για 2 χρόνια πριν το δημοσιεύσεις και να λάβεις οποιοδήποτε εισόδημα από αυτό
- Δεν εξαρτάται πάντα από εσένα. Για παράδειγμα, μπορεί να μην αναγνωριστεί το ταλέντο σου στην συγγραφή ή το βιβλίο σου να μην είναι δημοφιλές οπότε το εισόδημα σου από τα δικαιώματα εκμετάλλευσης να είναι χαμηλό
Εισόδημα 3: Κέρδη κεφαλαίου
Τα κέρδη κεφαλαίου (capital gains) δημιουργούνται όταν πουλάμε ένα προϊόν για περισσότερο από ό,τι μας στοίχισε να το αγοράσουμε ή να το κατασκευάσουμε.
Σε αυτήν την κατηγορία περιλαμβάνονται κέρδη από πώληση ακινήτων και μετοχών. Αν για παράδειγμα αγοράσουμε ένα υποβαθμισμένο ακίνητο για €80.000 και επενδύσουμε άλλες €20.000 για ανακαίνιση, αυτό σημαίνει πως έχουμε επενδύσει συνολικά €100.000. Αν από την ανακαίνιση καταφέραμε να ανεβάσουμε τις αξία του και το πουλήσαμε για €130.000 σημαίνει ότι μόλις βγάλαμε €30.000.
Το ίδιο μπορεί να συμβεί και με τις μετοχές. Αν αγοράσουμε μία μετοχή όταν η τιμή της είναι χαμηλή και πουλήσουμε μόλις ανέβει, κρατάμε ως κέρδος τη διαφορά.
Πλεονεκτήματα
- Ανάλογα το είδος της επένδυσης είναι κλιμακούμενο επειδή μπορείς να τρέχεις αρκετές επενδύσεις ταυτόχρονα, ειδικά αν γίνει με μόχλευση, δηλαδή δανεισμό
- Αν κάνεις σωστές επενδύσεις μπορεί να αυξήσεις γρήγορα το εισόδημά σου
- Πολλές φορές οι τιμές των επενδύσεων συμβαδίζουν με τον πληθωρισμό, οπότε έχεις μικρότερο ρίσκο να χάσεις από αυτόν
Μειονεκτήματα
- Χρειάζεται εξειδικευμένες γνώσεις, αν δεν ξέρεις τι κάνεις είναι πιθανό να χάσεις πολλά χρήματα
- Ακόμα και αν έχεις τις γνώσεις αναλαμβάνεις το ρίσκο της επένδυσης από το να τρέξεις την επένδυση μέχρι τα σκαμπανεβάσματα της αντίστοιχης αγοράς – ζήτησης
- Χρειάζεται να έχεις το απαραίτητο κεφάλαιο για να επενδύσεις και να βγάλεις κέρδη
Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για τις μετοχές και πώς να αρχίσεις διάβασε τον οδηγό εδώ.
Εισόδημα 4: Ενοίκια
Ένας από τους πιο δημοφιλείς και εύκολα κατανοητούς τύπους εισοδήματος είναι τα ενοίκια. Είναι το εισόδημα που λαμβάνεται ως αντάλλαγμα της ενοικίασης κάποιου περιουσιακού σου στοιχείου, συνήθως ακινήτου.
Πλεονεκτήματα
- Στα θετικά των ενοικίων συμπεριλαμβάνεται το γεγονός πως είναι κλιμακούμενα και αρκετά ασφαλείς επενδύσεις
- Η πραγματική αγοραστική δύναμη του εισοδήματος από τα ενοίκια συνήθως ακολουθεί τον πληθωρισμό, δηλαδή ανεβαίνουν οι τιμές των ενοικίων μαζί του
Μειονεκτήματα
- Σε αντίθεση με ό,τι έχουμε στο μυαλό μας, δεν είναι 100% παθητικό εισόδημα. Επωμίζεσαι τις υποχρεώσεις που έρχονται με τη διαχείριση του εκάστοτε περιουσιακού στοιχείου. Στην περίπτωση των ακινήτων, είναι πολύ συχνές οι ιστορίες με κακούς ενοικιαστές οι οποίοι αμελούν το ακίνητο ή καθυστερούν να πληρώσουν, ζημιές, φόροι κτλ.
- Για να φτάσεις στο σημείο να έχεις ένα περιουσιακό στοιχείο για να εκμεταλλευτείς το ενοίκιο θα πρέπει να δημιουργήσεις ή να αγοράσεις το περιουσιακό στοιχείο. Αυτό προϋποθέτει διαθέσιμο κεφάλαιο
Περισσότερα για την αγορά σπιτιού εδώ.
Αν σου άρεσε το βίντεο κάνε subscribe στο κανάλι του Chris Tsounis
Εισόδημα 5: Τόκοι
Ο ευκολότερος και απλούστερος μηχανισμός για παθητικό εισόδημα δεν είναι άλλος από την είσπραξη τόκων. Τόκους εισπράττεις όταν έχεις καταθέσεις στην τράπεζα ή όταν δανείζεις κράτη ή εταιρείες μέσω ομολόγων.
Στην πρώτη περίπτωση, αποταμιεύεις τα χρήματά σου σε προθεσμιακές καταθέσεις και λαμβάνεις τους τόκους από την Τράπεζα σου. Στη δεύτερη περίπτωση, αγοράζεις κρατικά ή εταιρικά ομόλογα που πληρώνουν τόκο και στη λήξη τους σου επιστρέφουν την ονομαστική τους αξία.
Πλεονεκτήματα
- Το θετικό των τόκων είναι πως αποτελούν 100% παθητικό εισόδημα, δηλαδή δεν χρειάζεται να κάνεις κάτι παραπάνω πέρα από την αρχική προσπάθεια
- Έχει χαμηλό ρίσκο επειδή έχεις τα χρήματα σου στην τράπεζα ή όταν δανείζεις σε φερέγγυα κράτη ή εταιρείες
- Έχει συνήθως σταθερό ποσοστό απόδοσης οπότε μπορείς να προγραμματίσεις εύκολα τα οικονομικά σου
Μειονεκτήματα
- Στον αντίποδα, το βασικό τους μειονέκτημα είναι πως έχουν χαμηλή απόδοση αντίστοιχη με το ρίσκο που παίρνεις
- Η πραγματική αγοραστική δύναμη του εισοδήματος από τόκους μπορεί να επηρεαστεί εύκολα από τον πληθωρισμό, αφού είναι σχετικά σταθεροί σε αντίθεση με τον πληθωρισμό
- Στην περίπτωση των καταθέσεων, θα πρέπει να “κλείσεις” τα χρήματά σου στην τράπεζα για κάποιο χρονικό διάστημα για να λάβεις τόκους. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να χάνεις πιο επικερδείς ευκαιρίες
- Στην περίπτωση των ομολόγων, για να έχεις υψηλότερες αποδόσεις μπορεί να επιλέξεις λιγότερο αξιόπιστες εταιρείες/κράτη που σημαίνει ότι υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος να βρεθούν στη ζώνη της χρεοκοπίας και να χάσεις το κεφάλαιο σου
Εισόδημα 6: Μερίσματα
Ο περισσότερος κόσμος όταν σκέφτεται μετοχές σκέφτεται μόνο τα κέρδη κεφαλαίου που αναλύσαμε προηγουμένως. Δηλαδή, τη διαφορά που προκύπτει από την αγοραπωλησία μιας μετοχής.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως πως οι μετοχές είναι ένα μερίδιο στην ιδιοκτησία μιας εταιρείας. Ως μέτοχος της εταιρεία, έχεις δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη της. Αν η εταιρεία έχει κέρδη στο τέλος του χρόνου μπορεί να καταβάλλει μέρισματα, δηλαδή πληρωμές που πραγματοποιούνται στους μετόχους ανάλογα με τον αριθμό των μετοχών που κατέχουν.
Η συχνότητα μερίσματος ποικίλει από εταιρεία σε εταιρεία. Μπορεί να είναι κάθε 3 μήνες ή 1 φορά το χρόνο. Δεν μοιράζουν όλες οι εταιρείες μέρισμα, ενώ μερικές μοιράζουν μόνο έκτακτο μέρισμα.
Πλεονεκτήματα
- Αν είσαι μέτοχος σε πολλές εταιρείες που πληρώνουν μέρισμα μπορείς να έχεις σχετικά σταθερό εισόδημα
- Απολαμβάνεις επιπρόσθετα κέρδη κεφαλαίου αν οι τιμές των μετοχών σου ανεβούν
- Υπάρχουν φθηνοί και αυτόματοι τρόποι να επανεπενδύσεις τα μερίσματα στις μετοχές και να κλιμακώσεις το εισόδημα σου χωρίς κόπο
Μειονεκτήματα
- Προϋποθέτει γνώσεις για τη σωστή επιλογή μετοχών για να αποφύγεις τον κίνδυνο να χάσεις τα μερίσματα και το αρχικό σου κεφάλαιο
- Τα μερίσματα πληρώνονται μόνο σε περίπτωση κερδοφόρας εταιρείας. Οπότε επηρεάζονται από την επίδοση ή αξία της εταιρείας ή την επίδοση της οικονομίας στο σύνολό της
» Διάβασε εδώ πως να ξεκινήσεις να επενδύεις σε μετοχές! Αν θέλεις να κερδίσεις μια δωρεάν μετοχή αξίας έως και $1000 – διάβασε πως στον οδηγό μας για τη Freedom24.
Εισόδημα 7: Επιχειρηματική δραστηριότητα
Τα εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα έχουν συνήθως την καλύτερη απόδοση. Ουσιαστικά επενδύεις το χρόνο και το χρήμα σου για να δημιουργήσεις μία επιχείρηση αποφέροντας κέρδη και επιπλέον εισόδημα.
Στην Ελλάδα, οι σύγχρονες επιχειρηματικές μορφές ΙΚΕ (Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία) προσφέρουν όλη την απαραίτητη ευελιξία για έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας. Παράλληλα προστατεύουν σε περίπτωση που τα πράγματα δεν πάνε καλά.
Πλεονεκτήματα
- Το βασικότερο πλεονέκτημα των εισοδημάτων από επιχειρηματική δραστηριότητα είναι φυσικά η απόδοση της επένδυσης, μπορεί να ξεπεράσει κάθε άλλο τύπο εισοδήματος
- Επιπλέον, μπορείς να επηρεάσεις σε μεγάλο βαθμό την πορεία της επιχείρησης σε αντίθεση με το να έχεις απλά μετοχές σε επιχείρηση
- Για κάποιους η ευχαρίστηση και η αίσθηση δημιουργικότητας που προσφέρει είναι αναντικατάστατα
Μειονεκτήματα
- Η επιχειρηματική δραστηριότητα συνοδεύεται από τα υψηλότερα επίπεδα κινδύνου. Το ποσοστό των πολύ μικρών επιχειρήσεων που καταφέρνουν να επιβιώσουν και να παράξουν κέρδη για τους μετόχους είναι ιδιαίτερα χαμηλό
- Χρειάζεται συνεχή προσπάθεια, σωστές επιχειρηματικές επιλογές και γνώσεις και μπορεί να μην είναι μια δραστηριότητα για όλους
- Παρόλες τις προσπάθειές σου το οικονομικό περιβάλλον και ο ανταγωνισμός μπορεί να επηρεάσουν τα κέρδη σου και εν συνεχεία το εισόδημά σου από την επιχειρηματική δραστηριότητα
Αν η επιχείρησή σου δραστηριοποιείται εκτός Ελλάδας τότε ο λογαριασμός Borderless account της Wise σου δίνει τη δυνατότητα να αποκτήσεις το δικό σου λογαριασμό για φθηνές συναλλαγές σε πάνω από 40 νομίσματα. Για τα υπόλοιπα πλεονεκτήματα του Borderless account διάβασε εδώ.
Συνοψίζοντας, οι πολλαπλές πηγές εισοδήματος προσφέρουν μία ηρεμία και σιγουριά καθώς δεν εξαρτάσαι από μία μεμονωμένη πηγή εσόδων. Σκέψου πόσο καταστροφικό είναι για μία οικογένεια η απώλεια του μοναδικού μισθού που τη συντηρεί. Αν όμως ο μισθός αυτός αποτελούσε μόλις το 20% ή το 30% του οικογενειακού εισοδήματος τα πράγματα είναι λιγότερο επώδυνα.
Η εξασφάλιση πολλαπλών πηγών εσόδων μπορεί να σου δώσει την ελευθερία που αναζητάς.
Η διαχείριση όμως πολλαπλών πηγών εσόδων μπορεί να γίνει πολύπλοκη και αγχωτική. Η καλύτερη τακτική για τους περισσότερους είναι να ξεκινήσουν από μια ή δύο πηγές εισοδήματος, ανάλογα με τις δεξιότητες τους και περιστάσεις. Αφού τις σταθεροποιήσεις και λαμβάνεις το επιθυμητό εισόδημα, μπορείς να προσθέσεις ακόμα περισσότερες πηγές.
Μπορείς να διαβάσεις τον οδηγό επενδύσεων για αρχάριους εδώ.
Για να υπολογίσεις την καθαρή αξία της περιουσίας σου (net worth) δες εδώ.